Ik heb er de pest in!

U ook? Een zin die waarschijnlijk al meerdere malen door vele mensen geuit zal zijn… De pest, toch één van de eerste dingen die mij te binnen schoot toen wij deze blog opdracht kregen. Maar valt dit wel te vergelijken met hetgeen wij nu meemaken? Ik zal vandaag een poging doen!

Pest – gedrag

(Wikipedia, 2020)

De pest die het best gekend is, is de builenpest van halfweg de 14^e eeuw, ook wel de Zwarte Dood genoemd. Deze is zo berucht omdat hij toen naar schatting een derde van de Europese bevolking heeft uitgeroeid.

Maar na wat rond neuzen op het internet stuit ik op een andere pest, de Justiniaanse Pest. Potverdorie, wat is me dat?! Nog nooit van gehoord! Ik was getriggerd en ging verder op zoek, het is dan ook deze pest die ik verder zal bespreken.

 Justinianus I (Wikipedia, 2020)

Deze pandemie brak uit in 541 in het Byzantijnse rijk en werd naar de toenmalige keizer genoemd, Justinianus I of ook wel Justinianus de Grote genoemd. Net zoals ongeveer 800 jaar later, is de oorzaak van deze plaag de builenpest en hij zou in de eerste instantie ongeveer 25 miljoen levens geëist hebben. Voornamelijk in Centraal- en Zuid-Azië, Noord-Afrika en het Middellandse Zeegebied. Maar ook tot in Europa tot aan Denemarken en Ierland toe. De pandemie was dus wijdverspreid.

Maar wat mij echt opviel aan deze pest is dat hij elke generatie – om de 20 jaar ongeveer – opnieuw de kop op steekt in het Middellandse Zeegebied en dit tot ongeveer het jaar 750. Iedere generatie werd dus steeds opnieuw geconfronteerd met deze pest en hij eist naar schatting ongeveer 100 miljoen levens op.

Na 750 zijn er geen uitbraken meer, tot natuurlijk de 14^e eeuw, waar Europa geteisterd wordt door de Zwarte Dood.

Oorzaken van pest – gedrag

Ik stuitte ook op een artikel die de link kon leggen tussen de Justiniaans Pest en de val van Constantinopel. Toen in 541 deze pest uitbrak, waren de Byzantijnen net bezig om hun grondgebied uit te breiden in het Westen van Europa. Dat uitbreiden kost natuurlijk handenvol geld, voor onder andere hun legermacht. Dat nodige geld was er op dat moment niet, aangezien naar schatting 15% van de inwoners van het Byzantijnse rijk stierf in de jaren die daarop volgenden. Dat vertaalt zich naar ongeveer 50 miljoen mensen. 

Deze 50 miljoen mensen konden natuurlijk geen belastingen meer betalen.

Dit in combinatie met het feit dat de schatkist van het rijk al leeg was door de bouw van de Hagia Sophia , zorgde ervoor dat de keizer van zijn geplande veroveringen moest afzien. Op die manier kreeg het Byzantijnse rijk – volgens historici – een terugslag die het nooit meer zou te boven komen. Er ontvouwde zich crisis na crisis en het Byzantijnse rijk werd uiteindelijk in 1453 uit zijn lijden verlost. Hetgeen we later als het ‘onverwoestbare’ Oost – Romeinse rijk zouden kennen, kwam tot een einde.

 Hagia Sophia (Moss, 2019)

Vergelijking met onze situatie

Covid – 19 is natuurlijk de pest niet, maar toch zie ik gelijkenissen. Net als de Romeinen, heb ik het gevoel dat wij vandaag een soort ‘onverwoestbaar’ gevoel hebben. We lijken te denken dat we enkel nog vooruit kunnen, dat de technologie ongekende hoogtes zal bereiken en dat de welvaart zal blijven duren. De ruïnes in Rome vertellen ons een ander verhaal, alles is namelijk vergankelijk. Dit corona virus is een plotse blik op die harde realiteit.

De Justiniaanse pest stak iedere generatie opnieuw de kop op, dat lijkt me verschrikkelijk! Ik vraag me toch af, is dit ook iets waar iedere generatie nu mee geconfronteerd zal worden? Ieder 20 jaar een nieuwe pandemie en een nieuwe lock – down?

Of is dit net als toen, een voorbode voor een nog beruchtere moordenaar binnen een aantal eeuwen?

Verder lijkt het me dat onze Belgische ‘schatkist’ ook behoorlijk leeg is… We worden nu niet geconfronteerd met miljoenen sterften die ervoor zorgt dat de kist niet meer gespijsd wordt. Wel is er een enorme grote uitstroom van geld uit de ‘schatkist’ om onze actieve welvaartsstaat zo goed en zo kwaad mogelijk te kunnen behouden.

Zal ook dit op de lange termijn leiden tot de “val van het Belgische rijk”, de ineenstorting van ons systeem? Ik hoop ten zeerste dat we de pesterijen van covid – 19 als land te boven kunnen komen, ook op de lange termijn!

Mijn dagboek

13 april 2020

Ik bespeur paniek, zowel in de gewone media als op de sociale media... Het was werkelijk een schitterend paasweekend, zonovergoten en zalig. Misschien net iets té zalig? Hulpverleners, virologen, politici en horeca uitbaters zijn verontwaardigd en boos. De mensen zijn massaal op pad getrokken om te genieten van het mooie weer, daarmee hebben ze iedereen eigenlijk in gevaar gebracht! Ik ben ook boos, want ik ben deze lock - down stilletjes aan toch wel moe, gebruik toch je verstand mensen!!!

15 april 2020

Vandaag komt de Veiligheidsraad nogmaals samen om te beslissen wat er zal gebeuren met de maatregelen. Ik weet diep van binnen dat er een verlenging zal worden aangekondigd, toch is er een piepklein stemmetje die mij hoop inspreekt... Stel je voor... Binnenkort nog een de beentjes gaan losschudden op de dansvloer, ik kan de vrijheid bijna proeven!!!

16 april 2020

Zoals iedereen verwachtte zijn de maatregelen verlengd tot 3 mei... Verdikke toch, ik word hier bijna gek in mijn huis! Ik moet misschien mijn oude hobby's terug opnemen, mijn naai doek, kleurboek of paint by numbers. Ik krijg er keuzestress van, bijgevolg kijk ik nogmaals een middagje Netflix, morgen beter!!

18 april 2020

Vandaag besef ik plots dat ik in alle chaos van de laatste weken helemaal vergeten ben om eten te kopen voor mijn geliefkoosde hondjes! Als ik nu geen eten ga halen, kan ik het weekend niet overbruggen. Het zijn beide nogal gevoelige beestjes, ze hebben bijgevolg speciaal eten nodig, ik kan dus niet zomaar naar de Colruyt of Delhaize hiervoor. Ik moet dus naar de dierenwinkel! Ik ben plots enthousiast, zo'n uitstap heb ik in weken niet meer gehad!! Eens aangekomen in Tom & Co in Kortrijk vergaat mij het lachen snel... De regels worden er ferm aan de laars gelapt, mensen staan enorm dicht bij elkaar en de mandjes en karren lijken niet ontsmet te worden... Ik en mijn man haasten ons om het nodige bij elkaar te halen en zo snel mogelijk terug buiten te zijn. Ik voelde op dat moment oprecht een angst, iets wat ik in deze periode nog niet ervaren had. 

Bronnenlijst

Eos-redactie. (2016, augustus 31). Deed de pest ook Byzantium de das om? Opgehaald van eoswetenschap.eu: https://www.eoswetenschap.eu/geschiedenis/deed-de-pest-ook-byzantium-de-das-om

Moss, C. (2019, mei 5). Archaeologists Uncover More Secrets at Ancient World’s Largest Christian Cathedral. Opgehaald van thedailybeast.com: https://www.thedailybeast.com/hagia-sophia-archaeologists-uncover-more-secrets-at-ancient-worlds-largest-christian-cathedral

Roy, L. D. (2018, mei 13). De Hunnen brachten de dodelijke "Pest van Justinianus" vanuit Azië naar het westen. Opgehaald van vrt.be: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/13/migraties-van-de-hunnen-naar-het-westen-verbonden-met-de-dodelij/

Wikipedia. (2020, februari 1). Justinianu I. Opgehaald van wikipedia.org: https://nl.wikipedia.org/wiki/Justinianus_I

Wikipedia. (2020, april 7). Pest (ziekte). Opgehaald van wikipedia.org: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pest_(ziekte)