De houdbaarheid van de welvaartsstaat

In het nieuws hoor ik steeds over de bijkomende maatregelen die men neemt voor de handelaars en de werknemers die door de coronacrisis economisch werkloos zijn (FOD Economie, 2020). Men investeert extra kapitaal om de koopkracht van de bevolking hoog te houden. Dat is namelijk één van onze pijlers van de actieve welvaartsstaat, de levensstandaard kunnen behouden na een sociaal risico. Ondertussen zijn er ook vergaderingen waar men de banken aanspoort om mensen die hun hypothecaire lening niet meer kunnen betalen, ten gevolge van de coronacrisis, uitstel van betaling te geven. Ik juich al deze maatregelen toe, maar stel me er toch wat vragen bij… De Grote Depressie van de jaren ’30 speelt in mijn achterhoofd.

Beurscrash in 1929, het begin van de economische crisis

De crisis was geworteld in WOI en de “roaring twenties”. Op dat moment is er een tekort aan agrariërs in Europa door de grote mobilisatie naar het front. De boeren hielden nu hun riek niet in de hand, maar hun geweer.

Op dat moment in de tijd waren de Amerikanen nog neutraal en de vraag naar graan vanuit Europa steeg enorm. Er was een exponentiële groei van de Amerikaanse graanproductie, waardoor men grote investeringen deed in o.a. nieuwe machines. Hiervoor moesten de boeren dan ook leningen aangaan bij de banken. 

Na WOI kwam de eigen landbouwproductie in Europa terug op gang, dit had als gevolg dat de Amerikanen met grote overschotten zaten. De boeren maakten minder winst en konden hun leningen bij de bank niet meer afbetalen. Dit was niet enkel een probleem voor de boer zelf, het was natuurlijk ook een probleem voor de banken.

Maar dit was natuurlijk niet het enige die voor problemen zorgde. In de jaren ’20 werd er sterk aangemoedigd vanuit de overheid om geld te lenen, dat zorgde voor een klimaat van groot vertrouwen en optimisme. De banken hadden dus ook heel wat leningen afgesloten met particulieren en bedrijven.
Nog een druppel in een overvolle ketel, was het feit dat men in die tijd veel geld had geleend aan Duitsland. Ze wilden op die manier de economie daar draaiende houden, maar de terugbetaling liep erg moeilijk.

Wanneer je een optelsom maakt van alle bovenstaande factoren, is het dus makkelijk om te zien dat dit niet de goede kant uit ging. Alles kwam samen in een hoogtepunt in 1929, de prijzen waren op dat moment enorm gestegen en prijs van de aandelen zakte enorm. De paniek die dit veroorzaakte zorgde ervoor dat iedereen zijn aandelen verkocht en dat deze in de kortste keren waardeloos werden. De waardeloze aandelen waren dan weer aanleiding voor het feit dat particulieren en bedrijven hun leningen niet meer konden terugbetalen. Omdat er op dat moment al sprake was van een wereldeconomie, duurde het niet lang eer de economische crisis zich naar Europa verspreidde.

Het logische gevolg was natuurlijk dat honderden Amerikaanse banken failliet gingen, ook nam de werkloosheid op explosieve wijze toe.
De politiek besliste toen om in te grijpen, er werd toezicht gehouden op de banken, salarissen van ambtenaren werden vermindert en de oorlogsveteranen moesten inboeten op hun uitkeringen. Pas na WOII kan er men spreken van herstel van de economie, ondanks alle ondernomen pogingen om de situatie recht te trekken.

 (Thalmaray, 2018)

De gevolgen van de economische crisis in 1930

Armoede en werkloosheid waren schering en inslag, ook in Europa. Dit gegeven heeft heel wat dictatoriale bewegingen een voedingsbodem gegeven zoals het communisme, fascisme en nationaalsocialisme. De nu beruchte mannen zoals Hitler, Mussolini en Stalin staken hun grimmige kop op. De gevolgen daarvan zijn denk ik wel bij iedereen bekend.

  

(Wikipedia, 2016)     (Auwera, 2013)             (Berg, 2018)

Toch zorgde het ook voor positieve veranderingen, de bedrijven werden gedwongen om te moderniseren om zo beter bestand te zijn tegen economische problemen. Verder leidde dit ook tot meer overheidsingrijpen en dit heeft geleid tot de welvaartsstaat in België. Na heel wat veranderingen heeft dat geleid tot de actieve welvaartsstaat zoals we deze nu kennen.

Waarom de link naar covid – 19?

De Belgische staatsschuld was voor deze crisis al torenhoog en op dit moment groeit deze staatsschuld alleen maar (Staatsschuldmeter, 2020).

Onze welvaartsstaat is namelijk gestoeld op solidariteit, zoals jullie allemaal wel weten. Het feit dat heel wat mensen op dit moment niet gaan werken omwille van economische werkloosheid, zorgt voor extra druk op ons systeem die nu al onder hoogspanning staat.

De sociale uitgaven groeien en de sociale inkomsten nemen af… Dit zorgt ervoor dat ik toch wel mijn twijfels heb over de houdbaarheid van ons huidig systeem.

Zoals eerder vermeld staat ons systeem nu al enkele jaren onder druk, men moet hierdoor besparingen doorvoeren en deze besparingen snijden geregeld in de budgetten voor sociale voorzieningen en uitkeringen.

De overheid zet druk op de banken om de burger uitstel van betaling te geven, men ziet het als een soort “voor wat, hoort wat” situatie. Tijdens de bankencrisis heeft de overheid hen geholpen, zij moeten die gunst nu maar terug bewijzen. Toch ben ik bang dat dit op de lange termijn voor heel wat problemen zal zorgen.

Ik vrees voor een nieuwe beurscrash, aangezien overal ter wereld de beurzen het erg moeilijk hebben en verlies lijden. Daarbovenop kan het zijn dat ook de banken het terug moeilijk krijgen door het feit dat de particulieren en bedrijven hun leningen niet tijdig kunnen afbetalen. Dit gecombineerd met onze staatsschuld is volgens mij een heksenketel waar men lustig in roert. De situatie is dan volgens mij ook vergelijkbaar met die van in de jaren ’30.

Ik hoop ten zeerste dat de politici van ons land de koppen kunnen samen steken en samen kunnen werken voor het belang van ons land en voor de burgers die er leven. Ik hoop dat ze op een moment als deze hun “kinderlijke” gedragingen wat aan de kant kunnen zetten en hun – vaak briljante – breinen aan het werk kunnen zetten.

Mijn dagboek

20 april 2020

Ik zag vandaag WEERAL Mark van Ranst op televisie. De vragen die hij al honderden keren heeft beantwoord, beantwoordt hij net iets minder geduldig dan anders. Ik word boos in zijn plaats en roep naar de televisie! Hoeveel keer kan je in godsnaam diezelfde vraag stellen aan een mens?! Ik vind trouwens ook dat meneer van Ranst er moe uit ziet, te moe... Zelfs uitgeput. Ik voel een vlaag van medelijden opkomen voor de man, want op het einde van de rit moet iemand de zondebok zijn...

22 april 2020

Het rapport van de veiligheidsraad is uitgelekt, de voorstellen die men erin doet bij gevolg ook. Al snel blijkt iedereen hierover boos te zijn en er worden met sancties gedreigd. Toch zorgt het voor heel wat mensen waarschijnlijk voor fijne vooruitzichten, misschien mogen we 3 mei terug met z'n allen naar de winkel, ook de scholen gaan misschien snel terug open! Maar de horeca, mijn ò zo lieve horeca, daar is er nog geen sprake van... Ik kan dus eigenlijk niet enthousiast worden over de eventuele verslapping van de maatregelen, hetgeen waar ik op zit te wachten ligt immers nog niet binnen mijn bereik!

24 april 2020

Mijn sociale media wordt overspoeld met filmpjes en berichten over Amerikanen die massaal op straat komen om te protesteren tegen de corona maatregelen in hun land. Ik vind de beelden choquerend! Dokters en verplegers worden uitgescholden en bespuugd, betogers staan gewapend voor de ziekenhuizen en openbare gebouwen en iedereen staat bovendien netjes op elkaar gepakt als sardienen in een blik. Ik begrijp dat men in Amerika geen goed systeem heeft om de burgers financieel op te vangen tijdens deze crisis en ik weet dat heel veel mensen het enorm moeilijk hebben. Maar deze beelden maken mij toch van streek... Ik hoop dat deze hele heisa snel voorbij is!

26 april 2020

De onduidelijkheid en kwaadheid rond de nieuwe maatregel van de veiligheidsraad blijven aanhouden en ik moet zeggen dat ik begrijp waarom. Ik vind ze persoonlijk wat bij het haar gegrepen en vaak absurd, je mag niet bij je grootmoeder op bezoek, maar je mag wel met haar gaan golfen of tennissen... Jeetje, ik zal een snelcursus golf of tennis moeten volgen dan en hopen dat mijn 89 jarige oma nog fut heeft om eraan te beginnen!

Bronnenlijst

Auwera, G. V. (2013, juli 3). Mussolini, Benito. Opgehaald van tracesofwar.nl: https://www.tracesofwar.nl/articles/1876/Mussolini-Benito.htm

Berg, E. v. (2018, augustus 13). Stalin is een groot man, zonder twijfel. Maar ook koud en onaangenaam. Opgehaald van volkskrant.nl: https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/stalin-is-een-groot-man-zonder-twijfel-maar-ook-koud-en-onaangenaam~bf1e92f2/

FOD Economie. (2020, april 3). Coronavirus: de economische verliezen voor ondernemingen beperken. Opgehaald van economie.fogv.be: https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/coronavirus/informatie-voor-ondernemingen/coronavirus-de-economische

Redactie. (2019, oktober 25). De crisisjaren (1929-1939) – De Grote Depressie. Opgehaald van historiek.net: https://historiek.net/crisisjaren-1930-economische-crisis/78555/

Staatsschuldmeter. (2020). De Staatsschuld stijgt met 507 euro per seconde! Opgehaald van staatsschuldmeter.be: https://www.staatsschuldmeter.be/

Thalmaray. (2018). De grote Depressie van 1929. Opgehaald van recordratio.nl: https://recordatio.nl/2018/10/02/de-grote-depressie-van-1929/

Wikipedia. (2016, december 25). Adolf Hitler. Opgehaald van wikiquote.org: https://nl.wikiquote.org/wiki/Adolf_Hitler

Ik heb er de pest in!

U ook? Een zin die waarschijnlijk al meerdere malen door vele mensen geuit zal zijn… De pest, toch één van de eerste dingen die mij te binnen schoot toen wij deze blog opdracht kregen. Maar valt dit wel te vergelijken met hetgeen wij nu meemaken? Ik zal vandaag een poging doen!

Pest – gedrag

(Wikipedia, 2020)

De pest die het best gekend is, is de builenpest van halfweg de 14^e eeuw, ook wel de Zwarte Dood genoemd. Deze is zo berucht omdat hij toen naar schatting een derde van de Europese bevolking heeft uitgeroeid.

Maar na wat rond neuzen op het internet stuit ik op een andere pest, de Justiniaanse Pest. Potverdorie, wat is me dat?! Nog nooit van gehoord! Ik was getriggerd en ging verder op zoek, het is dan ook deze pest die ik verder zal bespreken.

 Justinianus I (Wikipedia, 2020)

Deze pandemie brak uit in 541 in het Byzantijnse rijk en werd naar de toenmalige keizer genoemd, Justinianus I of ook wel Justinianus de Grote genoemd. Net zoals ongeveer 800 jaar later, is de oorzaak van deze plaag de builenpest en hij zou in de eerste instantie ongeveer 25 miljoen levens geëist hebben. Voornamelijk in Centraal- en Zuid-Azië, Noord-Afrika en het Middellandse Zeegebied. Maar ook tot in Europa tot aan Denemarken en Ierland toe. De pandemie was dus wijdverspreid.

Maar wat mij echt opviel aan deze pest is dat hij elke generatie – om de 20 jaar ongeveer – opnieuw de kop op steekt in het Middellandse Zeegebied en dit tot ongeveer het jaar 750. Iedere generatie werd dus steeds opnieuw geconfronteerd met deze pest en hij eist naar schatting ongeveer 100 miljoen levens op.

Na 750 zijn er geen uitbraken meer, tot natuurlijk de 14^e eeuw, waar Europa geteisterd wordt door de Zwarte Dood.

Oorzaken van pest – gedrag

Ik stuitte ook op een artikel die de link kon leggen tussen de Justiniaans Pest en de val van Constantinopel. Toen in 541 deze pest uitbrak, waren de Byzantijnen net bezig om hun grondgebied uit te breiden in het Westen van Europa. Dat uitbreiden kost natuurlijk handenvol geld, voor onder andere hun legermacht. Dat nodige geld was er op dat moment niet, aangezien naar schatting 15% van de inwoners van het Byzantijnse rijk stierf in de jaren die daarop volgenden. Dat vertaalt zich naar ongeveer 50 miljoen mensen. 

Deze 50 miljoen mensen konden natuurlijk geen belastingen meer betalen.

Dit in combinatie met het feit dat de schatkist van het rijk al leeg was door de bouw van de Hagia Sophia , zorgde ervoor dat de keizer van zijn geplande veroveringen moest afzien. Op die manier kreeg het Byzantijnse rijk – volgens historici – een terugslag die het nooit meer zou te boven komen. Er ontvouwde zich crisis na crisis en het Byzantijnse rijk werd uiteindelijk in 1453 uit zijn lijden verlost. Hetgeen we later als het ‘onverwoestbare’ Oost – Romeinse rijk zouden kennen, kwam tot een einde.

 Hagia Sophia (Moss, 2019)

Vergelijking met onze situatie

Covid – 19 is natuurlijk de pest niet, maar toch zie ik gelijkenissen. Net als de Romeinen, heb ik het gevoel dat wij vandaag een soort ‘onverwoestbaar’ gevoel hebben. We lijken te denken dat we enkel nog vooruit kunnen, dat de technologie ongekende hoogtes zal bereiken en dat de welvaart zal blijven duren. De ruïnes in Rome vertellen ons een ander verhaal, alles is namelijk vergankelijk. Dit corona virus is een plotse blik op die harde realiteit.

De Justiniaanse pest stak iedere generatie opnieuw de kop op, dat lijkt me verschrikkelijk! Ik vraag me toch af, is dit ook iets waar iedere generatie nu mee geconfronteerd zal worden? Ieder 20 jaar een nieuwe pandemie en een nieuwe lock – down?

Of is dit net als toen, een voorbode voor een nog beruchtere moordenaar binnen een aantal eeuwen?

Verder lijkt het me dat onze Belgische ‘schatkist’ ook behoorlijk leeg is… We worden nu niet geconfronteerd met miljoenen sterften die ervoor zorgt dat de kist niet meer gespijsd wordt. Wel is er een enorme grote uitstroom van geld uit de ‘schatkist’ om onze actieve welvaartsstaat zo goed en zo kwaad mogelijk te kunnen behouden.

Zal ook dit op de lange termijn leiden tot de “val van het Belgische rijk”, de ineenstorting van ons systeem? Ik hoop ten zeerste dat we de pesterijen van covid – 19 als land te boven kunnen komen, ook op de lange termijn!

Mijn dagboek

13 april 2020

Ik bespeur paniek, zowel in de gewone media als op de sociale media... Het was werkelijk een schitterend paasweekend, zonovergoten en zalig. Misschien net iets té zalig? Hulpverleners, virologen, politici en horeca uitbaters zijn verontwaardigd en boos. De mensen zijn massaal op pad getrokken om te genieten van het mooie weer, daarmee hebben ze iedereen eigenlijk in gevaar gebracht! Ik ben ook boos, want ik ben deze lock - down stilletjes aan toch wel moe, gebruik toch je verstand mensen!!!

15 april 2020

Vandaag komt de Veiligheidsraad nogmaals samen om te beslissen wat er zal gebeuren met de maatregelen. Ik weet diep van binnen dat er een verlenging zal worden aangekondigd, toch is er een piepklein stemmetje die mij hoop inspreekt... Stel je voor... Binnenkort nog een de beentjes gaan losschudden op de dansvloer, ik kan de vrijheid bijna proeven!!!

16 april 2020

Zoals iedereen verwachtte zijn de maatregelen verlengd tot 3 mei... Verdikke toch, ik word hier bijna gek in mijn huis! Ik moet misschien mijn oude hobby's terug opnemen, mijn naai doek, kleurboek of paint by numbers. Ik krijg er keuzestress van, bijgevolg kijk ik nogmaals een middagje Netflix, morgen beter!!

18 april 2020

Vandaag besef ik plots dat ik in alle chaos van de laatste weken helemaal vergeten ben om eten te kopen voor mijn geliefkoosde hondjes! Als ik nu geen eten ga halen, kan ik het weekend niet overbruggen. Het zijn beide nogal gevoelige beestjes, ze hebben bijgevolg speciaal eten nodig, ik kan dus niet zomaar naar de Colruyt of Delhaize hiervoor. Ik moet dus naar de dierenwinkel! Ik ben plots enthousiast, zo'n uitstap heb ik in weken niet meer gehad!! Eens aangekomen in Tom & Co in Kortrijk vergaat mij het lachen snel... De regels worden er ferm aan de laars gelapt, mensen staan enorm dicht bij elkaar en de mandjes en karren lijken niet ontsmet te worden... Ik en mijn man haasten ons om het nodige bij elkaar te halen en zo snel mogelijk terug buiten te zijn. Ik voelde op dat moment oprecht een angst, iets wat ik in deze periode nog niet ervaren had. 

Bronnenlijst

Eos-redactie. (2016, augustus 31). Deed de pest ook Byzantium de das om? Opgehaald van eoswetenschap.eu: https://www.eoswetenschap.eu/geschiedenis/deed-de-pest-ook-byzantium-de-das-om

Moss, C. (2019, mei 5). Archaeologists Uncover More Secrets at Ancient World’s Largest Christian Cathedral. Opgehaald van thedailybeast.com: https://www.thedailybeast.com/hagia-sophia-archaeologists-uncover-more-secrets-at-ancient-worlds-largest-christian-cathedral

Roy, L. D. (2018, mei 13). De Hunnen brachten de dodelijke "Pest van Justinianus" vanuit Azië naar het westen. Opgehaald van vrt.be: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/13/migraties-van-de-hunnen-naar-het-westen-verbonden-met-de-dodelij/

Wikipedia. (2020, februari 1). Justinianu I. Opgehaald van wikipedia.org: https://nl.wikipedia.org/wiki/Justinianus_I

Wikipedia. (2020, april 7). Pest (ziekte). Opgehaald van wikipedia.org: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pest_(ziekte)

Maar wat nu met de Bourgondiërs?!

Ik herinner mij nog erg goed het eerste bericht waarin de strenge maatregelen werden aangekondigd. Ik zat thuis in de zetel en kon mijn oren niet geloven, ik zat zelfs in een ontkenningsfase. ‘Nee, dit kunnen ze niet maken’, ‘niemand zal zich hieraan houden’, ‘ik blijf niet thuis hoor, ze kunnen mij niet dwingen’,… Ik herinner mij erg goed het paniekerig en hopeloos gevoel die ik had. Want ja, ik, Julie Deryckere, ben een Bourgondiër in hart en nieren! De paniek die ik voelde was dan ook de paniek om mijn ‘Bourgondiër – zijn’, ik zag al die lekkere maaltijden en gezellige restaurants aan mijn neus voorbij glippen. Al die lekkere wijnen, cocktails en mocktails, net buiten bereik.

Ik was – gelukkig – niet de enige die mij zo voelde, vanuit mijn omgeving en op sociale media zag ik heel wat van deze reacties. Ik begon plots luidop te lachen, vond mezelf wat triestig. Ik ga niet verhongeren en ik moet mezelf dan maar eens een lekkere cocktail maken, dacht ik bij mezelf. Toch moest ik plots denken aan de drooglegging van 1920 in Amerika. Wie weet, zouden wij Belgen een illegaal ondergronds netwerk opzetten van cafés en restaurants?

De drooglegging

 (RTL, 2020)

De drooglegging in Amerika in 1920 ging eigenlijk van kracht door de heersende armoede op dat moment. Mensen woonden door de industrialisering in krottenwijken en de algemene levensomstandigheden waren erg slecht. Velen onder hen gingen – om hun misère – te vergeten hun zuur verdiende centjes gaan opdrinken, eens thuis was er vaak een klimaat van agressiviteit. Alcohol werd dan ook als een belangrijk onderdeel gezien van armoede.

Verder heerste er op dat moment ook een negatieve sfeer rondom de Duitsers, die net WOI hadden verloren. In die tijd waren veel brouwers van Duitse afkomst, en men was niet happig om bij hen aankopen te doen.

En om de beweging van de drooglegging een laatste duw in de rug te geven, werd er nog een argument aangesneden. Het graan die gebruikt werd om het bier te maken, kon men eigenlijk beter besteden aan voedsel. De honger bestrijden was van hogere nood dan de dorst te bestrijden.

Gewapend met deze argumenten kreeg de drooglegging momentum, toch was het geen groot succes. Er werd een groot illegaal circuit opgezet en de criminaliteit kreeg armslag. De alcohol die beschikbaar was in het illegale circuit was erbarmelijk en bevatte veel rommel, zelfs dode dieren. Het gevolg was natuurlijk dat mensen hier erg ziek van werden.

 (RTL, 2020)

Bovendien kostte de drooglegging handenvol geld aan de overheid, men moest zwaar investeren in politiemacht om het illegale netwerk op te sporen en bovendien liepen ze de accijnzen op alcohol mis. Na 13 jaar drooglegging werd het verbod op alcohol opgeheven.

Link naar het heden

Net zoals toen, zie je dat de mensen creatief uit de hoek komen. Sinds de corona maatregelen van kracht zijn, probeert iedereen er een manier rond te vinden. Restaurants maken afhaalmaaltijden mogelijk, brouwers leveren aan huis,… (Julia, Vesper, Ode's)

Je kan het zo gek niet bedenken, of men heeft een alternatief gevonden.

Ook hier moet de politie streng controleren en moet men extra middelen inzetten om de maatregelen te kunnen handhaven (Bové, 2020). Ook hier bloedt de overheid handen vol geld.

De drooglegging in Amerika is zeker niet helemaal te vergelijken met wat er nu aan de hand is. Deze maatregelen zijn opgelegd vanuit de vrees voor de verspreiding van het corona virus. Toch wil ik wel bemerken dat de drooglegging origineel ook vertrok vanuit een gezondheidsstandpunt. Men wilde de arbeiders minder laten drinken om op die manier de levenskwaliteit te verhogen. Nu vertrekt men vanuit hetzelfde standpunt, de gezondheid van de Belgen.

De opstandige Bourgondiër

Is er hier nu sprake van? Komen we in opstand tegen de maatregelen of kleuren we netjes binnen de lijntjes? Het antwoord zit er volgens mij ergens tussen.

Dagelijks lees en hoor ik nog berichten in het nieuws over mensen die de maatregelen schenden (Haezebrouck, 2020). Cafés die opereren van achter gesloten gordijnen, mensen die picknicken in het park en winkels die toch open blijven. Ik vraag me toch af waar dit vandaan komt, ondanks het feit dat men weet dat de maatregelen voor de eigen veiligheid zijn, zoekt men de grens op.

Net zoals men tijdens de drooglegging de illegale alcohol bleef consumeren, ondanks dat men wist dat de ‘moonshine’ slecht was voor hun gezondheid.

Soms twijfel ik toch aan de nood tot ‘self preservation’ van de mens, doen wij er alles aan om te overleven? Of doen wij simpelweg waar wij zin in hebben?

Mijn dagboek

10 april 2020

De beelden van het massagraf op Hart Island in New York maken me misselijk! Ik zie de kisten op elkaar gestapeld, elk met een nummer op. De beelden doen me denken aan de verschrikkelijke beelden van massagraven in WOII door de nazi's. Ik word ook boos, dat zijn allemaal mensen die respect verdienen en waar men passend afscheid van moet nemen. Ik vraag me ook af, wat met de eenzame mensen die sterven, de daklozen, die niemand hebben? Zal dat massagraf echt hun laatste rustplaats zijn?!

11 april 2020

Vandaag is de begrafenis van René, de opa van mijn echtgenoot. We vertrekken en de sfeer is niet alleen triestig, maar ook wat onwennig. We weten niet goed wat we moeten verwachten. We worden onthaald door de begrafenisondernemer in een grote zaal, wij zijn de eersten die aanwezig zijn. Wat onhandig schuifel ik heen en weer, mag ik wat rondlopen of blijf ik beter ter plaatse? Mijn schoonmoeder komt binnen, de tranen in haar ogen, maar een kus, knuffel of handdruk geven mag niet... Ik probeer iets troostend te zeggen... Verdorie dit is raar! We zijn eindelijk voltallig en we staan met z'n allen in een grote kring, de scoial distancing respecterend. Wanneer we binnengeleid worden in de zaal waar de dienst zal plaatsvinden, voelt alles leeg aan. Een beperkt aantal banken, niet veel aankleding. De begrafenisondernemer drukt ons op het hart dat er maar 2 personen op een bank mogen, eentje op ieder uiteinde. Iedereen moet rouwen op zijn eigen eilandje, ook na afloop geen troostend menselijk contact... Ondanks alles was het een mooie dienst, er zijn heel wat hartverwarmende verhalen verteld, René heeft een mooi en vol leven geleid.

12 april

Ik las deze morgen een artikel in de krant, WZC De Vlinder in Harelbeke heeft 6 doden te betreuren. Ik denk terug aan mijn periode toen ik er vrijwilligerswerk deed en de gezichten van de fantastische bewoners staan mij helder voor de geest. Ik hoop dat iedereen het goed stelt! Ik heb spijt dat ik niet eens eerder op bezoek ben geweest en neem mij voor om - zodra het terug mogelijk is - de bewoners een bezoekje te gaan brengen!

Bronnenlijst

Bové, L. (2020, maart 19). Lokale politie zet 10.000 agenten in op naleving coronamaatregelen. Opgehaald van tijd.be: https://www.tijd.be/dossiers/coronavirus/lokale-politie-zet-10-000-agenten-in-op-naleving-coronamaatregelen/10215591.html

Haezebrouck, A. (2020, april 5). 20-jarige blijft coronamaatregelen aan zijn laars lappen: in snelrecht gedagvaard. Opgehaald van hln.be: https://www.hln.be/in-de-buurt/harelbeke/20-jarige-blijft-coronamaatregelen-aan-zijn-laars-lappen-in-snelrecht-gedagvaard~a2de8498/

RTL. (2020, januari 18). 100 jaar na drooglegging is alcoholverbod ver weg: 'Dat lijkt me geen goed plan'. Opgehaald van rtlnieuws.nl: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/4987876/drooglegging-prohibition-alcohol-amerika-alcoholgebruik-nederland

Het verleden, het heden en de toekomst

Begin februari zag ik op Netflix een nieuwe documentaire opduiken, ‘Pandemic – how te prevent an outbrake’ (Netflix, 2020). Ik vond het toen een grappige timing, de dreiging van Covid – 19 was er al, maar het was op dat moment nog een ver van mijn bed show.

 (Moore, 2020)

Ik bekeek de eerste aflevering, maar liet het dan voor wat het was. Het leek me paniekzaaierij en daar had ik eerlijk gezegd helemaal geen zin in.

Na alles wat er de afgelopen weken gebeurt is, ben ik toch op mijn passen terug gekeerd. Ik bekeek de volledige documentaire gretig en leerde enorm veel bij. Ik zal dan ook enkel zaken bespreken die er voor mij echt uitsprongen en mijn bedenkingen erbij. Hier gaan we!

Van meet af aan, leerde ik dat de griep of influenza een vies maar veelzijdig beestje is. Het heeft doorheen de geschiedenis al heel wat verschillende vormen aangenomen, zoals de vogelgriep, de varkensgriep, de Spaanse griep,… Maar toch zijn er dingen die ze allemaal gemeenschappelijk hebben, namelijk ze zijn erg besmettelijk, moeilijk te bestrijden en dodelijk. De voorbeelden die men aanhaalt illustreren dit.

The past

 (Klein, 2020)

Ik moet eerlijk zijn met mezelf, ik wist totaal niet dat iets zoals de griep jaarlijks nog zoveel doden veroorzaakte. Ook wist ik niet dat de griep al zoveel doden gemaakt had!

In 1918, op het einde van WOI steekt de Spaanse griep de kop op. De vele soldaten die terugkeren van het front verspreiden het virus. De Spaanse griep is hevig en dodelijk, in 18 maanden tijd vallen tussen de 50 en de 100 miljoen doden over de hele wereld. Dit zijn meer doden dan tijdens WOI en WOII samen!! Ziekenhuizen en mortuaria raken overspoeld en massagraven zijn schering en inslag. Op dat moment waren er ongeveer 1,8 miljard mensen op aarde, ik vraag me dan toch wel af… In hoeveel doden zou dit resulteren op dit moment in de tijd?! We zijn namelijk met een goeie 7,8 miljard levende zielen op onze blauwe bol en iedereen reist moeiteloos de wereld rond, de impact zou verschrikkelijk zijn!

In 2009 werden in 12 maanden tijd maar liefst 2 miljard mensen wereldwijd besmet met de varkensgriep. Hoewel hij niet zo dodelijk was als de Spaanse griep, was hij wel erg besmettelijk. Deze griep keert jaarlijks terug en slaat het hardst toe in India, daar vallen jaarlijks nog duizenden doden door deze griep. Ik kan niet anders dan mij afvragen, waar zijn de nieuwsverslagen hierover? Wie vertelt ons dat de griep jaarlijks nog steeds zoveel slachtoffers maakt?

Zo was er in 2014 – 2016 enorme wereldwijde paniek voor de Ebola uitbraak die toen aan de gang was. Er raakten 30 tot 50 000 mensen besmet met Ebola, maar de uitbraak bleef beperkt tot 3 Afrikaanse landen. Waarom dan zoveel paniek rond een virus die zich moeilijk verspreid en zo weinig paniek rond hetgeen jaarlijks steeds terugkeert?

The present

Ook de beweging van de anti – vaxxers komt uitgebreid aan bod, ouders die zelf het beslissingsrecht willen over hun kinderen en die hen bewust niet vaccineren. De vaccins zijn volgens hen doorgestoken kaart, ze maken ons ziek. Het is blijkbaar allemaal een complot van de overheid… Ik kan het niet helpen en raak geagiteerd! De persoon in de reportage noemt hen dan ook de oorzaak van een “man made disaster”. Ik sluit aan bij deze stelling, er vallen te veel doden die vermijdbaar zijn, maar hoe in godsnaam overtuig je deze mensen?

Oké, covid – 19 is geen griep, maar het vertoont toch wel gelijkenissen. Het verspreid zich razendsnel en laat zich maar moeilijk genezen, bovendien stijgt het dodenaantal dagelijks. Ik trek hier dus makkelijk de lijn naar influenza. Wat covid – 19 nu veroorzaakt is gelijkaardig met wat de documentaire beschrijft, het ontwricht onze samenleving op alle vlakken. Niet alleen op vlak van gezondheidszorg, maar ook onze alledaagse structuren raken verstoord. Arbeiders vallen ziek, grondstoffen raken schaars, dit geeft aanleiding tot grote maatschappelijke problemen.

The future

In de documentaire waarschuwt men keer op keer, een nieuwe pandemie staat net om de hoek. De wetenschappers werken zich kapot om mensen in te lichten, voor te lichten en geld in te zamelen voor hun onderzoek. Hun onderzoek dat – wat ik nu pas besef – zo broodnodig is. Een organisatie in de documentaire zet in op een soort ‘super vaccin’ die iedere soort griep zou kunnen bestrijden. Het proces die men beschrijft met alle wetenschappelijke termen, zou net zo goed Chinees kunnen zijn voor mij. Maar ik begrijp wel dat de resultaten hoopgevend zijn. Misschien is er toch beterschap in zicht?

Een combinatie is steeds het best

Uiteindelijk komt het hier op neer, het verleden, het heden en de toekomst zijn op papier misschien van elkaar gescheiden. Maar ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden! Hoe we vandaag omgaan met de pandemie, is gebaseerd op het verleden en zal een grote impact hebben op de toekomst. Jammer genoeg hebben we niet genoeg geleerd van het verleden volgens de documentaire. We zijn niet voldoende voorbereid op een pandemie door een vals gevoel van veiligheid. Het gebeurt bij hen, maar zal niet gebeuren bij ons… Het tegendeel is snel genoeg bewezen geweest.

Mijn dagboek

30 maart 2020

Nogmaals heeft de politie tijdens hun controle mensen moeten aanspreken of een PV opstellen. Mensen blijven steeds die maatregelen overtreden, gebruik toch eens uw verstand! Maar ja, ik zou toch ook zo graag eens op een bankje gaan zitten en genieten, ik begrijp hun eigenlijk wel. De beelden van de politie op straat doen mij denken aan de militaire politie in dictaturen, alhoewel in een mildere vorm. Ik voel me plots gekrenkt in mijn vrijheid, wie zijn zij eigenlijk om te zeggen wat ik mag en niet mag doen?!

1 april

Weer een lock – down dag, de hoge getallen duizelen rond mijn hoofd… Ik had mezelf voorgenomen om een dagje geen nieuws te bekijken, een beetje innerlijke rust. Opzet niet geslaagd! Plots denk ik, misschien is dit wel een zieke 1 aprilgrap die uit de hand gelopen is, dat zou fijn zijn!

3 april 2020

Deze morgen kreeg mijn man een telefoontje van zijn moeder. Opa is gestorven, covid – 19, het is zo snel gegaan,… De grootvader van mijn man was een risicopatiënt, hij was in de 70 en had hartproblemen. De boodschap komt hard aan, we zijn allemaal een beetje in de war. Dan rijst de vraag, wie mag er naar de begrafenis? 15 personen mogen afscheid nemen, zo weinig mensen na zo’n lang mensenleven. Dit doet toch pijn aan het hart.

8 april 2020

De beelden van New York komen mijn kamer binnengestroomd… Tientallen koelwagens aan het hospitaal, vol doden die het slachtoffer zijn van covid – 19. De rillingen lopen langs mijn rug, de doden zijn op elkaar gestapeld en worden versleurd, met heftrucks ingeladen… Er komt een voorstel van de burgemeester tot tijdelijke begrafenissen van de doden, mijn gedachten schieten naar de documentaire en de beelden van de massagraven. Aan de beelden te zien is de wereld echt in oorlog, want dit zijn beelden die ik enkel ken vanuit oorlogstijden.

Bronnenlijst

Klein, M. (2020, januari 20). Spaanse Griep: mysterieuze ziekte met miljoenen slachtoffers. Opgehaald van geschiedenismagazine.nl: https://geschiedenismagazine.nl/spaanse-griep-mysterieuze-ziekte-met-miljoenen-slachtoffers

Moore, K. (2020, Januari 22). New Releases on Netflix: January 22nd, 2020. Opgehaald van whats-on-netflix.com: https://www.whats-on-netflix.com/whats-new/new-releases-on-netflix-january-22nd-2020/

Netflix (Regisseur). (2020). Pandemic - How to prevent an outbreak [Film].